20 Eylül 2016 Salı

Canlıların Ortak Özellikleri 9. Sınıf Biyoloji Konusu

Canlılar hücresel yapıda olma , hareket etme ve solunum gibi özellikleri ile cansız varlıklardan ayrılır.
1- HÜCRESEL YAPIDA OLMA

İster bir hücreli olsun isterse çok hücreli olsun bütün canlılar hücresel bir yapıya sahiptir. Canlıların yapı ve işlev olarak temel yapı birimi hücredir. ( nasıl maddenin temel yapısı atom sa)

Amip , Öglena , paremesyum gibi canlılar tek bir hücreden meydana gelmişlerdir ve " bir hücreli canlılar " olarak adlandırılırlar.

Bitki hayvan ve bazı mantar türleri çok sayıda hücreden meydana gelmişlerdir ve " çok hücreli canlılar " diye adlandırılırlar.

  Bir Hücreli Paramesyum ( Terliksi Hayvan )2- BESLENMEHücre yapısının ihtiyacı olan besinlerin ve minerallerin alınması , enerji ihtiyacının karşılanması , yeni hücreleri oluşması ve hücre içindeki canlılık faaliyetlerinin düzenlenmesi için her canlı türü beslenmek zorundadır.Dış ortamdan besinlerini hazır alan bir hücreli canlıların bazıları ve bazı çok hücreli canlılara HETEROTROF CANLILAR ( Tüketici ) denir.İnsanlar , hayvanlar, mantarlar ve amip gibi bazi bir hücreli canlılar heterotrof canlılardır.Yeşil bitkiler ve bazı bir hücreli canlılar da kendi besinlerini kendileri sentezleyebilir. Kendi besinini kendi sentezleyen canlılara da OTOROTROF CANLILAR ( üretici )denir3-SOLUNUMBesinlerde depolanmış kimyasal bağ enerjisinin açığa çıkarılması sürecine hücresel solunum denir.Hücrelrede oksijenli solunum ve oksijensiz solunum olmak üzere 2 çeşit solunum vardır.4- BÜYÜME VE GELİŞMEBir hücreli canlılarda büyüme hücre hacminin artmasıyla , çok hücreli canlılarda ise bölünmeyle onun çoğalması sağlanır.Çok Hücrelilerde büyüme hem bölünmeler hem de hücrenin kütlesinin artmasıyla gerçekleşmektedir. Eşeyli Üremede üreme ( Eşey ) hücrelerinin birleşmesiyle ZİGOT denilen yapı oluşur. Zigottan ergin birey haline gelmesine de GELİŞME denir.5- HAREKETBir hücreli canlılarda amip yalancı ayakları ile paramesyum silleri ile öğlena kamçısı ile hareket eder. Bitkilerin güneşe yönelmesi ( Ayçiçeği gibi ) köklerin suya doğru uzaması gövde ve dalların güneşe doğru uzaması da bitkilerin hareketlerine örnek gösterilebilir.Hayvanlarında uzuvlarını kullanarak yer değiştirmesi de hareket tir. Balık gibi kayvanlar yüzgeçleri vb ile kuşlar kanatları ile , bazı hayvanlar ayak ve kolları ile hareket etmektedir.6-BOŞALTIMBütün canlı hücrelerde hücresel metabolizma sonucu oluşan artık maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasına BOŞALTIM denir.Hayvanlarda artık maddeleri uzaklaştırmak için boşaltım sistemleri vardır. Örneğin kandaki artık maddeler böbreklerde, CO2 akciğerlerde dışarı atılır.tatlı sularda yaşayan bir hücrelilerde fazla suyun atılmasını sağlayan KONTRAKTİL KOFUL vardır.

0 yorum:

Yorum Gönder